تاریخچه قلمزنی
قلمزنی یکی از هنرهای قدیمی ایران است که سابقه آن به دوره های ساسانیان و هخامنشی برمی گردد.
هنر و صنعت فلزکاری در ایران به خصوص در شمال، شمال غرب و حاشیه جنوبی دریای مازندران از دوران خیلی دور بسیار مورد استقبال قرار گرفت و فلزکاری و قلم زنی در ایران رونق بسیار زیادی پیدا کرد. از آن دوران آثار با ارزشی از جمله جامهای طلای مارلیک به یادگار مانده است.
در حال حاضر هنر قلم زنی در دو سبک قلمزنی تبریز و اصفهان و کم و بیش در شیراز فعال است که بر روی نقره و مس طرحهای بی نظیری خلق می گردد.
تعریف قلم زنی :
قلم زنی عبارت است ازکنده کاری و حک نقشهای زیبا روی فلزاتی مانند طلا، نقره، مس و برنج.
انواع قلم زنی :
ساختن اشیا به روش سرد را “دواتگری”می گویند. در دنیای امروزی سه سبک اصلی شیراز، تبریز و اصفهان در قلمزنی ایران مطرح است :
- سبک شیراز
قلم زنی در شیراز به دو روش “ریزه قلم” که روی فلز “مس و برنج” که از دوران صفویه و زندیه و قبل از ان متداول بوده و “برجسته یا منبت” که در دوره قاجار با الهام گرفتن از سبک هخامنشیان شروع شده و تا کنون در حال انجام است و بیشتر بر روی نقره صورت می پذیرد.
روش اجرای کار بدین صورت است : که پس از طراحی بر روی کار و نیم برکردن شروع برجسته‌سازی و کف‌سازی می‌گردد که در این سبک بیشتر از نقوش هخامنشی و ساسانی و گل مرغ استفاده می‌گردد. در ایران این سبک را مکتب شیراز می‌نامند و منحصر به شیراز می‌باشد.
- سبک تبریز
همانطور که گفته شد تبریز از قدیمی ترین و مهمترین شهرهای تولید آثار هنری منجمله نقره و طرح نقره در ایران می باشد. در تبریز برای انجام قلمزنی و خلق اثر ، از حرکت و فشار مچ دست استفاده می‌گردد و به همین دلیل عمق نقوش کمتر بوده و درمقایسه با سبکهای اصفهان یا شیراز سطحی تر هست و بسیار مورد پسند مردم ایران و خارج از کشور می باشد.
- سبک اصفهان
در سبک اصفهان برای حکاکی و خلق نقوش روی ظروف نقره، شبه نقره و مس از ضربات چکش استفاده می گردد به همین دلیل قلم اصفهان در مقایسه با قلم تبریز که صاف و کم عمق هست عمیق‌تر می باشد. قلم اصفهان نیز در دو سبک به نام‌های قلم ریز و فلم زنی برجسته که در سالهای اخیر اجرا می شود، تولید می گردد.قلم زنی برجسته دارای برجستگی‌های عمیق‌تری می‌باشد و حالتی سه بعدی را ایجاد می‌نماید. از این سبک در ساخت ضریح امامان استفاده می گردد.
جهت خرید ظروف نقره و طرح نقره لطفا “کلیک کنید”
